KORZENIE AGNIESZKI SOWAŁY-KOZŁOWSKIEJ
Agnieszka Sowała-Kozłowska (ur. 1982) to polska artystka wizualna, malarka i ilustratorka, której twórczość stanowi wyrazisty głos pokolenia X. Posługując się językiem filmu, popkultury i współczesnych kodów wizualnych, tworzy prace wymykające się prostym klasyfikacjom. Jej obrazy są zarazem pełne koloru, światła i estetyki inspirowanej klasycznym kinem, jak i nośnikami pytań o społeczne i egzystencjalne tematy. Sowała-Kozłowska konsekwentnie unika jednoznacznych odpowiedzi, prowokując widza do refleksji, zderzenia z codziennością oraz konfrontacji z własnymi schematami myślenia.
W 2002 roku ukończyła Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Tadeusza Makowskiego w Łodzi. Jej zainteresowania od początku łączyły się z wrażliwością społeczną – jest absolwentką pedagogiki społecznej na Uniwersytecie Łódzkim, a także studiów podyplomowych z edukacji wizualnej na Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi. Połączenie tych dwóch nurtów – artystycznego i społecznego – stanowi o wyjątkowości jej języka twórczego, który w sposób subtelny, lecz stanowczy, łączy estetykę z zaangażowaniem.
Już w czasie nauki w liceum Sowała-Kozłowska brała udział w wystawach pokonkursowych i poplenerowych – m.in. w Galerii Tulip w Łodzi (2005). Jednym z pierwszych sukcesów było wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie na plakat o tematyce proekologicznej w Supraślu (2001), co odzwierciedla jej długoletnie zainteresowanie tematami ekologii, środowiska i społecznej odpowiedzialności. Dwukrotnie prezentowała również swoje prace w Galerii Collage w Zelowie jako stypendystka Stowarzyszenia Dobroczynnego „Razem”, a to właśnie Galeria Collage – jako przestrzeń pierwszych wystawienniczych kroków – pozostaje do dziś dla niej miejscem symbolicznym i ważnym.
W centrum jej praktyki znajduje się malarstwo – głównie obrazy olejne i akrylowe, których treść osadzona jest w codzienności, lecz przefiltrowana przez wyobraźnię artystki i odniesienia do kina, sztuki współczesnej i kultury wizualnej. Jej kompozycje balansują pomiędzy realistycznym przedstawieniem a narracyjną stylizacją – można je czytać jak klatki z filmu, w których gest, światło i kolor mają znaczenie dramaturgiczne.
Jednym z najbardziej znanych obrazów artystki jest „Wszystko gra” (2012), sprzedany na aukcji sztuki współczesnej. Obraz zbudowany jest z dynamicznych kontrastów i intensywnej palety barw. Tytułowa fraza, potoczna i codzienna, zostaje tutaj przewrotnie zakwestionowana – za jej pozornym optymizmem kryje się niepokój, ironia, może nawet egzystencjalna pustka. Obraz stanowi udaną próbę wizualnego komentarza do stanu ducha współczesnego człowieka – przesterowanego bodźcami, lecz pozornie „w porządku”.
Z kolei w obrazie „Vanitas” (2013), artystka podejmuje dialog z klasycznym motywem martwej natury. W jej ujęciu vanitas nie jest jednak tylko przypomnieniem o przemijaniu, ale również refleksją nad przemianą znaczeń przedmiotów w epoce nadmiaru i konsumpcji. Obraz zaskakuje formalnym rozmachem, precyzją detalu i niejednoznacznym nastrojem. Przedmioty na płótnie zdają się rozmawiać ze sobą, ale i z widzem, prowokując do pytań: co naprawdę ma wartość? Czym jest piękno w świecie, który zdewaluował symbole?
W innej pracy, „Odlot” (2013), pojawia się motyw ucieczki, dosłownie i metaforycznie – postacie, które znajdują się na granicy snu i jawy, otoczone są przedmiotami codzienności, ale też absurdalnymi rekwizytami, przywołującymi atmosferę filmów science fiction i surrealizmu. Sowała-Kozłowska nie tylko komponuje obraz, lecz również tworzy scenografię dla zdarzeń, które się dopiero wydarzą lub nigdy nie wydarzą – zależnie od interpretacji odbiorcy.
Artystka, poza działalnością malarską, działa również jako animatorka kultury i edukatorka. Współpracowała m.in. z Muzeum Kinematografii w Łodzi oraz Fundacją Se-Ma-For, współtworząc portal poświęcony filmowi dokumentalnemu. Związana z trzecim sektorem, prowadziła spółdzielnię socjalną, organizowała warsztaty z zakresu reklamy społecznej i edukacji artystycznej. Jest członkinią Rady Fundacji PLONY, współtworzy Studio MIGIEM, gdzie prowadzi warsztaty plastyczne z dziećmi i młodzieżą, często poruszając tematy społeczne, ekologiczne, historyczne.
Twórczość Agnieszki Sowały-Kozłowskiej wyróżnia się wielowymiarowością – operuje językiem emocji i symboli, ale też poddaje analizie rzeczywistość społeczną. Prace artystki zaczepiają widza, nie po to, by mu coś narzucać, lecz by wciągnąć go w dialog. Jej obrazy nie opowiadają gotowej historii – są raczej pytaniem o to, co sami jesteśmy w stanie w nich zobaczyć. To malarstwo nieoczywiste, inteligentne i dojrzałe, które angażuje zarówno na poziomie estetycznym, jak i intelektualnym.
Obecna wystawa artystki, zorganizowana ponownie w Galerii Collage w Zelowie, stanowi swoisty powrót do źródeł. Jest nie tylko przeglądem dotychczasowych poszukiwań malarskich, ale także próbą redefinicji jej własnego języka wizualnego. To opowieść o ewolucji – nie tylko formalnej, ale i osobistej – gdzie każdy obraz to osobna refleksja nad światem, w którym żyjemy.
Wystawę można oglądać do końca sierpnia 2025 roku.
Andrzej Dębkowski